06 maart 2024

Arbeidsmarktanalyse Nieuwe Economie West-Brabant

In opdracht van het Regio West-Brabant (RWB) voerde Wise up Consultancy in 2023 een arbeidsmarktanalyse uit voor West-Brabant, gericht op de nieuwe economie die de regio nastreeft. De analyse brengt in kaart welke uitdagingen er in de regio spelen en hoe de ontwikkeling naar een nieuwe economie plaatsvindt. Dit is een start in de ontwikkeling van een regionale Human Capital Agenda (HCA). In die HCA werken partners aan naar concrete onderdelen zoals projecten of activiteiten om de arbeidsmarkt te versterken.

'West-Brabant is in Nederland dé voorloper in de transitie naar de nieuwe economie en is de plek voor innovatieve ondernemers die daaraan bijdragen', stelt Economic Board West-Brabant op hun website. Die ambitie bestaat uit twee thema's: duurzame economie en innovatief ondernemen. Het thema duurzame economie is onderverdeeld in twee economische programma’s: plantbased ondernemen en circulair ondernemen. De impact van deze transities is het grootst in de sectoren teelt, (maak-)industrie en bouw. De analyse brengt verder in kaart welke kansen, uitdagingen en mogelijkheden er in West-Brabant liggen.

Uitkomsten analyse

Een aantal belangrijke uitkomsten uit de analyse:

De transitie naar de nieuwe economie is in eerste instantie een verschuiving van de arbeidsmarktvraag. Een vraag om andere skills en mobiliteit naar 'nieuwe' bedrijvigheid is ook nodig om de economische ambitie te halen.
De belangrijkste bottleneck voor het realiseren van transities (zoals klimaat, circulair of energie) is er behoefte aan voldoende technisch, technologisch en IT-talent.
Het is zorgwekkend dat de uitstroom van werknemers en daardoor de vervangingsvraag hoog is in de industrie, waar veel technisch talent aanwezig is. Bovendien loopt de instroom bij technische- en teeltopleidingen in het het mbo en hbo in de regio terug.
De transities leiden nu al tot het gebruik van andere of nieuwe materialen, plantbased en niet-plantbased (denk aan composieten, samengestelde materialen). De vraag naar materiaalkundigen, ontwerpende beroepen en andersoortige beroepen met het werken met andere materialen vragen meer kennis en vaardigheden.
In de regio is de afgelopen jaren door onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden geïnvesteerd in een kennisinfrastructuur bestaande uit lectoren en publiekprivate samenwerkingen. De meeste puzzelstukjes lijken op tafel te liggen. De uitdaging zit er vooral in, om de verbindingen onderling te versterken en kennis breder toegankelijk te maken voor bedrijven en werkenden in West-Brabant.

Hoe nu verder?

De analyse vormt een basis. Om tot een duidelijk plan en bijbehorende inzet te komen, is voor zowel de korte als lange termijn actie van verschillende partijen nodig. Zoals de werkgevers, werknemers, onderwijsinstellingen en de overheid. Alleen met gezamenlijke inzet en (gedeeld) eigenaarschap kunnen we als regio sturen op de human capital-opgave die hoort bij transitie naar een nieuwe economie.

RWB is initiatiefnemer van de human capital agenda voor West-Brabant, om deze beweging op gang te brengen bij bovengenoemde partijen. De volgende stap is het opstellen en bundelen van acties om arbeidskrachten voor de nieuwe economie te benutten, aan te trekken en te ontwikkelen. Dit doet RWB samen met partners uit het bedrijfsleven, overheden en onderwijs. RWB maakt daarin een koppeling met de provinciale arbeidsmarktmiddelen 2024 en de Regio Deal 'West-Brabants welvaren'. Hier communiceert RWB later meer over.

Over het onderzoek

De opdracht is begeleid vanuit RWB. Daarnaast is er een nauwe verbinding met REWIN. REWIN is trekker van de regionale economische agenda, waar de HCA uiteindelijk een verdieping op is. In totaal zijn er 22 interviews afgenomen met vertegenwoordigers uit het onderwijs, bedrijfsleven en de overheid. Zij gaven hun kijk op de toekomst en koers die de regio wil varen. Bijvoorbeeld in wat zij nodig hebben, waar de arbeidsmarkt verandert