16 mei 2023

Transitiecafé Future Proef: 'Gemeenteraden hebben invloed op de circulaire en plantaardige transitie in West-Brabant'

West-Brabant is koploper in de plantaardige en circulaire economie; een positie die we graag willen verstevigen en uitbreiden. Het lokale bestuur speelt hierbij een belangrijke rol. Bijvoorbeeld om de plantaardige economie te stimuleren en door ervoor te zorgen dat gemeenten initiatieven kunnen starten of steunen. Regio West-Brabant (RWB) organiseerde op maandag 15 mei daarom het Transitiecafé Future Proef in het HUIS van Roosendaal, speciaal voor West-Brabantse gemeenteraadsleden.

Arwen van Gestel, wethouder van de gemeente Roosendaal, opende het diner dat bestond uit volledig plantaardige gerechten. Tussen de verschillende gangen door, namen gastsprekers de aanwezigen mee in hun verhaal over het thema plantaardig en plantbased. Onderwerpen op het menu: West-Brabant als circulaire regio, de duurzame verbouwing van het HUIS van Roosendaal, biobased bouwen en plantaardige voedselproductie.

Transitiecafé - ontmoeting en inspiratie

Tijdens de gangen vertelden verschillende sprekers over de circulaire transitie, plantbased of biobased bouwen.

Steunen en stimuleren 

Dominique Hopmans, wethouder Bergen op Zoom en bestuurlijk trekker Circulaire Regio bij RWB bekijkt vanuit zijn rol het plantbased verhaal vanuit het regionale perspectief. Hopmans wijst graag op de verschillende mogelijkheden en kansen die er liggen op het gebied van circulaire economie in de regio. "Circulair en plantbased vormen twee grote kansen voor West-Brabant. Gemeenteraden hebben juist veel invloed op de circulaire en plantaardige transitie in de regio. Door aan de juiste knoppen te draaien, ideeën in hun gemeente te steunen en te stimuleren."

"Wat we vanuit de kopgroep circulaire regio nastreven: wat als we met alle gemeenten kiezen voor kleinere experimenten?", merkt Hopmans op. "Dit kunnen circulaire, gemeentelijke aanbestedingen zijn of het oprichten van een circulair ambachtscentrum in je gemeente. Op die manier kun je op een kleine schaal impact maken, die uiteindelijk leidt tot het oplossen van grotere uitdagingen.” 

Circulair bouwen 

Christian Villée, raadslid voor GroenLinks in de gemeente Roosendaal, deelt in zijn presentatie de ontwikkeling en de verbouwing van het HUIS van Roosendaal. De renovatie van het Roosendaalse gemeentehuis gebeurde op een volledig circulaire wijze. Waarbij er volgens Villée slechts 'één container' aan afval is afgevoerd. De rest van al het bouwafval is hergebruikt en verwerkt in het nieuwe gebouw. Daarnaast gaf hij zijn visie over hoe zijn eigen fractie en gemeenteraad tot de verbouwing is gekomen en welke paden de gemeenteraad van Roosendaal daar voor moest bewandelen.  

Transitiecafé - gerechten

Alle gerechten tijdens het Transitiecafé zijn plantaardig, zonder dierlijke producten.

Samenwerken 

Na deze gang was het woord aan Peter Schouten. Hij is CEO van het bedrijf Schouten Europe dat plantbased vleesvervangers produceert. Schouten vertelde waarom het nodig is om als ondernemer samen te werken met organisaties zoals de gemeente. "We eten in Nederland nog altijd dubbel zo vaak en veel vlees als dat onze ouders aten. Je zou terug moeten gaan naar de tijd dat vlees als luxeproduct werd gezien", vindt Schouten. "Waarom is dat belangrijk? Denk bijvoorbeeld aan ontbossing door sojateelt, de impact van fijnstof, mest, competitie om grondstoffen. We gebruiken de natuurlijke bronnen die we hebben niet op de juiste manier."

Voedselstromen 

Als ondernemer onderzoekt hij continu hoe hij voedselstromen kan beïnvloeden. "Niet alleen het product zelf, maar ook de productie ervan. Het slepen en vervoeren van grondstoffen over de hele wereld heeft ook een negatieve impact op ons leefklimaat en het milieu." Daarom wil hij op kleinere schaal het verschil maken. Samen met de overheid en het bedrijfsleven, bijvoorbeeld met de gemeente Altena. Met de gemeente bekijken ze hoe ze kleine voedselketens op lokaal niveau kunnen beïnvloeden. Zoals meer vegetarische opties aanbieden in sport- of schoolkantines of door bewustwording en gedragsverandering bij inwoners te stimuleren.

Transitiecafé - diner en sprekers

Het Transitiecafé diende zowel als ontmoeting- en inspiratiemoment voor raadsleden.

Anders omgaan met grondstoffen 

Als laatste kreeg Harold van der Ven het woord, hij is architect bij Building Balance en gespecialiseerd in biobased bouwen. In zijn verhaal staat de transitie naar plantaardig materiaal in de bouwsector centraal. "Want als we door blijven gaan met bouwen zoals we altijd al deden, dan gaat het fout. En het gaat al fout", merkt hij op. "Je ziet het met de stikstofproblematiek. Alles gaat op slot. Die bewijst dat we écht anders om moeten gaan met grondstoffen."

In plaats van te werken met lineaire grondstoffen die opraken, is het nodig om te kiezen voor bouwmateriaal op basis van plantaardig of biobased materiaal. "Houtbouw of het toepassen van vezels uit hennep is de toekomst. Van plant naar pand, is daardoor een serieus en aantrekkelijk toekomstbeeld voor West-Brabant. Daar liggen veel kansen", aldus Van der Ven.  

Verschil maken

Aan het einde van het Transitiecafé onderzocht RWB als organisatie bij de raadsleden hoe zij zelf aan de slag kunnen om het verschil te maken. Een aantal ideeën: het indienen van moties, het college van b en w een opdracht geven of het organiseren van bijeenkomsten. Vaak is het een kwestie van een kleine stap, zoals Hopmans eerder aangaf, om te komen tot een groter resultaat. De raadsleden geven aan kennisdeling en evenementen zoals het Transitiecafé een goede stap te vinden om dit onderwerp in heel de regio te laten landen.

Meer informatie 

RWB organiseert meerdere keren per jaar dit soort evenement om raadsleden te informeren en samenwerking te initiëren en op te zetten. Houd de website van RWB in de gaten voor meer circulaire ontwikkelingen, projecten of afspraken van of door West-Brabantse gemeenten. Bekijk ook de pagina West-Brabant als circulaire regio voor meer informatie en nieuws.